کاوش موضوع قنات

قنات یا کاریز راه‌آب یا کانالی است که در زیرِ زمین حفر می‌شود، تا آب در آن برای رسیدن به سطح زمین جریان یابد. این جوی یا کانال در عمق زمین برای رساندن آب از سفرۀ زیرزمینی در محل مادرچاه به سطح زمین است. در فاصلۀ مادرچاه و محل خروج قنات، که به آن مظهر قنات می‌گویند، رشته‌چاه‌هایی برای تخلیۀ خاک حاصل از حفر جوی زیرزمینی و لایروبی آن حفر می کنند. قنات‌ها به‌منظور هدایت آب و مدیریّت آن برای کشاورزی و سایر مصارف به کار گرفته می‌شوند. این کانالِ قنات ممکن است تا رسیدن به سطح زمین چندین کیلومتر طول داشته باشد و به محل خروجیِ آب مظهر قنات، دهانهٔ کاریز یا سر قنات یا دهن فره می‌گویند. قنات اولین بار به دست ایرانیان احداث شد. قنات از عمده‌ترین منابع تأمین آب به‌شمار می‌رفته و همین کاریزها بودند که ظرفیت آبدهی به مزارع بیش از ۶۰ هزار روستای ایران را داشتند. . با ورود فناوری جدید، چاه‌های عمیق جانشین قنات گردید و استفاده از موتور پمپ به تدریج رایج شد و تمامی مناطق ایران را دربر گرفت. احداث چاه‌های عمیق بدون برنامه‌ریزی خود باعث خشک شدن ۹۰ درصد از قنوات گردید به گونه‌ای که احیای آن‌ها امکان‌پذیر نیست زیرا حفر چاه‌های عمیق سطح آب را به میزان زیاد پایین برده است. در جنوب ایران از جمله شهر دزفول، شکل بومی‌سازی‌شده قنات را قمش می‌نامند.... بیشتر در ویکی پدیا